Tuesday, July 13, 2010

Cendekiawan Parsi Zaman Pertengahan



Mahallah Attabari, sebuah kolej kediaman baru di UIAM kampus kuantan. Sejenak saya terfikir, siapakah dia tokoh attabari itu? Tak kenal maka tak cinta, mari kita mengenali tokoh ilmuan ini.

Mana mungkin di kalangan kita yang tidak pernah mendengar nama Imam Al-Tabari? Ulama' yang tersohor ini dilahirkan di dalam sebuah keluarga yang amat mendalam cinta mereka terhadap ilmu.

Imam al-Tabari atau nama sebenarnya Muhammad ibn Jarir ibn Yazid al-Tabari lahir pada tahun 224H/839M. Beliau adalah seorang sejarawan dan pemikir Muslim dari Iran, lahir di daerah Amol , Tabaristan (sebelah selatan Laut Kaspia).

Beliau banyak merantau menuntut ilmu di seluruh semenanjung Arab sehingga ke Mesir. Beliau sempat mendalami ajaran-ajaran Abu Hanifah, Malik dan al-Syafi‘e. Sekembalinya ke tempat asalnya beliau mula mengajar kepada orang ramai. Antara hasil tulisannya yang terkenal ialah kitab tafsir berjudul Jami’ al-Bayan yang terkenal sehingga hari ini.


Karyanya yang terkenal antara lain: Tārikh ur-Rusul wal-Mulūk
, Sejarah para Nabi dan Raja), yang berisi sejarah dunia sehingga tahun 915, dan terkenal kerana ketepatannya dalam menulis sejarah Arab dan Muslim. Karyanya yang lain yang juga terkenal adalah berupa tafsir Al Quran bernama Tafsir At Tabari, yang sering digunakan sebagai sumber oleh pemikir Muslim yang lain, seperti Baghawi, Suyuti dan Ibnu Kathir.

Kisah Hidup Imam at-Tabari.

Beliau seorang ahli tafsir yang masyhur. Beliau juga terkenal dengan pengawasannya terhadap ilmu pengetahuan. As-Simsimi berkata: Beliau menulis setiap hari empat puluh helaian dalam masa empat puluh tahun.Muridnya (al-Qadhi Abu Bakar) telah meriwayatkan bahawa beliau seorang yang terlalu menjaga rutin hariannya. Selepas mengambil sarapan pagi beliau akan tidur kemudian bangun dan solat zohor. Sejurus kemudian beliau akan mula menulis hingga masuk waktu Asar. Pabila selesai menunaikan Fardhu Asar, dia akan bersama murid-muridnya menelaah ilmu sehingga Maghrib. Selepas Maghrib pula beliau akan mengajar ilmu Feqah sehingga larut malam.

Beliau pandai membahagikan masa dan usianya demi kepentingan agama, masyarakat dan dirinya sendiri. Beliau tidak pernah membazirkan walaupun sesaat pada perkara yang tidak berfaedah, masa baginya biarlah digunakan untuk perkara-perkara yang berfaedah ataupun untuk mengambil faedah daripada orang lain. Inilah dia ikutan kita, seorang ahli agama yang menggadaikan umurnya semata-mata untuk agama, untuk Allah, untuk beribadah dalam erti kata yang sebenarnya.

Sebuah kisah lain, antara lainnya mengisahkan kehidupan Imam at-Tabari yang tidak boleh terpisah daripada ilmu. Kisah ini diriwayatkan oleh salah seorang sahabat beliau (al-Murafi bin Zakaria) yang datang menziarahi waktu sakitnya. Apabila Imam at-Tabari mendengar salah seorang pelawat membaca doa ke atasnya lalu dia berkata, tolong ambilkan aku sebatang pen dan sehelai kertas, kemudian beliau menulis doa tersebut. Salah seorang daripada mereka bertanya: Apakan kamu masih menulis ilmu sedangkan kamu dalam keadaan begini? Jawab beliau: Sememangnya menjadi kewajipan setiap manusia untuk tidak meninggalkan ilmu berlalu pergi begitu sahaja hingga mati.

Kehidupan Sewaktu Kanak-Kanak.

Kembali kita pada liku memori Imam Al-Tabari rA. Di dalam buku seerah menceritakan bahawa ayah beliau amat menitik beratkan tarbiyyah dan ilmu. Sejak usia Imam At-Tabari rA mencecah 3 tahun, ayah beliau sudah mula menyalin buku buku untuk pembacaan Imam Al-Tabari rA pada masa mendatang. Tiga tahun! Suatu pengajaran bagi tarbiyyah dalam keluarga du'at kita. Selain itu, Imam At-tabari rA telah menghafal seluruh al-Qur'an sewaktu usianya lima setengah tahun. Lihat dan renungkan peranan ibu bapa nya dalam hal ini. Tentunya kejayaan ini tidak akan dicapai tanpa keterlibatan yang besar dan keprihatinan yang langsung dari mereka. Beliau mendapat ijazah hadith semasa umurnya 9 tahun. (Di manakah kita sewaktu kita berusia 9 tahun?)

Kembaranya dalam menuntut ilmu.

Imam At-Tabari mula kembara dalam mendalami ilmu agama semasa usianya 12 tahun. Telah dicatatkan bahawa beliau telah melawat dan belajar di 120 bandar besar. Dan kesemua bandar besar ini dilawati beliau secara berjalan! Beliau juga dikenali sebagai Al-'Ilm Al-Mufrad, yang lebih kurang maksudnya .. a vast ocean of knowledge embodied in a single person.


Penulisan.

Antara dua penulisan beliau yang dikenali ramai adalah Taareekh At-Tabari dan Tafseer At-Tabari. Buku Tareekh At-tabari ini setebal lebih kurang 30,000 muka surat dan dibukukan dalam 24 jilid! Buku ini diajar oleh beliau dalam tempoh 7 tahun. Menjadi kebiasaan bagi beliau untuk menulis sejam sebelum waktu sahur setiap hari. Antara bukti keberkataan Allah dalam insan ini adalah terlalu banyaknya jumlah penulisan beliau selama sejam itu. Sehinggakan penyalin buku (read: pencetak buku) terpaksa mengambil masa 8-10 jam bagi menyalinnya semula. Jumlah Tafseer At-Tabari pula lebih kurang 30,000 muka surat juga. Dan beliau mengambil masa 9 tahun bagi tamat mengajarkan kitab ini kepada muridnya.

Dapat disimpulkan bahawa hakikatnya, seluruh kehidupan beliau telah dicurahkan dan di'devote'kan untuk pencarian, pengkajian dan pengembangan ilmu. Sebagaimana ulama' ulama' yang lain siri ini, fokus mereka yang jitu terhadap sfera ilmu, beliau tidak berkahwin. Beliau akhirnya pergi menghadap Allah swt dalam umurnya 86 tahun.

Jika dihitung, hasil jumlah penulisan beliau dengan nisbah umur beliau, maka dia perlu menulis 40 muka surat setiap hari sejak usianya satu tahun. Perlu diingat bahawa ini bukanlah penulisan santai, penulisan artikel, penulisan cerpen mahupun penulisan blog, ini adalah penulisan mengenai tafseer, seerah, fatwa, hukum hakam dan sebagainya yang memerlukan pengkajian dan penelitian
sepenuhnya.

Wallahua'lam

~Sejenak ku belajar dari sejarah~

0 comments: